Let’s TALK...

Boodschappen doen bij Ochama

Op 11 november zou Ochama in Leiden opengaan. Dat stond op de etalage van een toekomstig Ochama-pand in Leiden. Maar helaas, Ochama stelde een en ander uit, maar je kon je inschrijven als ‘early bird member’. En ik ontving een bevestiging: ‘je hebt je plek bemachtigd’. Dit lijkt de standaard manier van aanbieders te zijn geworden om de belangstelling voor hun webshop te testen. Vervolgens kwam de aankondiging dat ik als ‘vroege vogel’ als eerste toegang zou krijgen tot de nieuwe one-stop-shop Ochama. En dat tijdelijk gratis. Er werd me een ‘geheel nieuwe shopervaring’ beloofd. Op 10 januari was het zo ver, Ochama in Leiden en Rotterdam ging open en Utrecht en Diemen volgden daarna. Ik kreeg meteen een tegoedbon voor 15 euro, die ik dan zou kunnen gebruiken voor mijn online-bestellingen.

Nou. Via de app aan het boodschappen doen geslagen. Het assortiment beslaat food en non-food. Om te beginnen mijn wekelijkse boodschappen in het mandje ‘gelegd’. Naast vers heeft Ochama de categorie etenswaren, daarmee worden houdbare producten aangeduid. Hieronder vallen ook categorieën als ‘wereldkeuken’ en ‘Jaar van de
Tijger’, met allerlei onbekende Chinese producten en met name een feestassortiment (de Chinezen hebben februari als het begin van een nieuw jaar). ‘Geroosterde eend, heel’ en ‘geroosterde eend, geen bot’, maar ook ‘blauwe zwemkrab’ en ‘grote taro, geschild’. Laten we zeggen, mijn kennis en kunde over de Chinese keuken is ruim onvoldoende voor deze verder spannend overkomende artikelen. Het assortiment bevat daarnaast vooral in Nederland bekende A-merken en de huismerken van Superunie, zoals G’woon, Fresh & Easy-maaltijdpakketten en Fresh Quality. Ook zuivel zit in het assortiment. Met een scherpe korting op melk en karnemelk: 50%! In het diepvriesassortiment vind je pizza’s en snacks… maar ik zag ook diepvriesmacarons, ook wel verrassend.

Weinig zoekfilters

Al met al keus genoeg? Nou, ten eerste is het niet makkelijk zoeken, Ochama heeft weinig zoekfilters. En veel van mijn boodschappen zijn niet verkrijgbaar. Niet zo gek: het assortiment omvat zo’n 7.000 items, terwijl een grote supermarkt tussen de 15.000 en 25.000 items heeft. Er is uiteraard ook de keuze uit allerlei non-food. Dat voelt best als een onlogische combinatie. Boodschappen doen en tegelijkertijd winkelen, ik combineer dat eigenlijk nooit. Het assortiment bestaat uit… van alles. Elektronica, speelgoed, wonen en vrije tijd, kleding en schoenen. Van dekbedden en hoeslakens tot bureaus, fietsaccessoires, barbecues, sportkleding en wijnglazen met Ochama-logo (!) erop… Ik bestel een nieuwe yogabroek. Gewoon uitproberen, benieuwd of de maat goed is en wat de kwaliteit is.
Is Ochama goedkoop? Hmm. Mijn boodschappen zijn iets goedkoper dan bij AH, maar niet allemaal. De aanbiedingen zijn scherp, maar dat zijn ze bij AH ook.

En dan komt de teleurstelling

Dan ga ik naar afrekenen. Ik heb de keuze tussen afhalen en bezorgen. Afhalen lijkt me leuk en ik zou het wel willen uitproberen, maar deze week is het praktischer om het te laten bezorgen. Dus kies ik voor bezorging. En dan komt de teleurstelling. Ik kan alle vers, gekoeld en diepvries alleen afhalen! Ik moet dus naar Leiden, Rotterdam, Utrecht of Diemen. Bezorging valt af… Van mijn bestellijst verdwijnt het grootste deel weer. Dat hebben meneer en mevrouw Ochama me van tevoren niet verteld. Mijn tegoedbon blijkt ook niet meer geldig. Waarschijnlijk omdat ik nu te weinig bestel. En vervolgens moet ik 4 euro verzendkosten betalen.

Omdat ik ondanks alle teleurstelling wil ervaren hoe Ochama mij als klant bedient, bestel ik die andere artikelen. Een half uur na de bestelling krijg ik de bevestiging dat UPS het de volgende dag, donderdag, komt brengen. Tussen 11.45 en 15.45 u. Een vrij ruim tijdslot. Op donderdag komt de melding dat het een dagje later wordt, vrijdag dus, tussen 11.45 en 15.45 u. Later op de dag volgt de melding dat het de volgende dag eind van de dag wordt. Uiteindelijk wordt het pakket verrassend genoeg op vrijdagochtend geleverd.

Nou. Uitpakken maar…. Het is een bruine doos, zonder pakbon of briefje, met wel een gratis Chinees drankje erin. Lijkt iets zoets. Geen uitleg. En het flesje biedt alleen uitleg in Chinese karakters. Tsja.Het enthousiasme waarmee ik aan dit virtuele boodschappen- en winkelrondje begon, is behoorlijk getemperd. Vers, gekoeld en diepvries worden niet geleverd, een bezorgslot van uren en dat verschuift ook nog ‘s. Hoewel dat misschien meer aan UPS ligt dan aan Ochama, blijft het voor mij een drempel voor een volgende keer. In de app zie ik dat ik punten gespaard heb voor een korting op de volgende bestelling. Als ik de verse producten probeer om te zetten in een afhaalbestelling, krijg ik weer wél die tegoedbon van € 15. En opeens weer andere spaarpunten… en nog een korting…

Ochama scaled

Dit haalt het allemaal niet bij mijn andere online-boodschappenervaringen, van supermarkten, Picnic, Crisp of een flitsbezorger. De belofte van een geheel nieuwe shopervaring… ja, dat klopt, maar eerder het tegengestelde van wat ik verwachtte. Misschien had ik moeten kiezen voor ophalen. Om de robots in werking te zien, maar dan is het toch handiger om naar de winkel om de hoek te gaan. Het bedrijf achter Ochama is JD.com – de derde internetreus ter wereld – en deze moeten we niet onderschatten, toch is Ochama voor mij geen alternatief voor de huidige foodwebshops. Wellicht dat dat voor non-food anders is, omdat er veel Ali-Express-achtige producten verkrijgbaar zijn. Het lijkt allemaal meer op een pilot, die in vier verzorgingsgebieden getest wordt.
Ik word voorlopig geen Ochamaklant.

Evelyn van Leur, partner bij de Category & Trade Company, bezoekt een supermarkt of levensmiddelenwinkel en kruipt in de huid van de weldenkende shopper. Deze column verscheen eerder in de FoodPersonality van februari 2022.

De kassa’s van Coop Hengelo

Twee keer achter elkaar naar een Coop voor deze rubriek. Vorige keer naar de Coop Vandaag in Nijmegen en deze keer naar de Coop in Hengelo. Die Coop in Hengelo is in verschillende media uit de branche al voorbijgekomen. Coop noemde het zelf in een persbericht: ‘een slimline-kassa, een traditionele lijnkassa met geïntegreerde zelfscanmodules, die door één medewerker bediend wordt’.
Op naar Hengelo. Om af te rekenen.

Het zou bedoeld zijn voor vooral kleinere Coopwinkels, maar deze Coop hier in Hengelo vind ik een relatief ruime en volwaardige supermarkt. Snel met wat aankopen doorgelopen naar het deel van de winkel waarvoor ik was gekomen: het kassagebied. Er staan twee zelfscankassa’s en een weegschaal, en aan de andere kant een bedieningskassa. Drie kassa’s dus, waarvan één bediend, en de twee zelfscankassa’s staan vlak bij de caissière. Het is, zo begrijp ik, de bedoeling dat de caissière een zelfscanklant helpt als die tegen een probleem aanloopt. Maar stel, ze is zelf op dat moment iemand aan de bedieningskassa aan het helpen, stopt ze dan daarmee? Of moet die zelfscannende klant even wachten? Hoe dan ook, iemand moet even geduld hebben dan, of de een, of de ander. Maar op het moment dat ik er ben, doet zich dat niet voor, de zelfscanklanten redden zich prima. Wel staan er – ik bekijk het wat langer – naderhand nog twee tot drie klanten te wachten bij de bedieningskassa, kennelijk omdat ze liever bij een caissière afrekenen, of omdat ze tabak willen kopen.

De kassas van Coop Hengelo

Eén groot verschil

Op het eerste gezicht lijkt het een normale zelfscankassa, gewoon zoals in allerlei andere supermarkten. Ook als je geen handscanner mee hebt genomen om je boodschappen te kiezen, is het een makkelijk te begrijpen en te bedienen kassa. Artikelen met ean-codes scan je, de artikelen zonder streepjescode zijn aan te slaan in het balkje met icoontjes aan de rechterkant van het scherm. Broodjes, losse agf, kratten bier, allemaal makkelijk te vinden op de touchscreen-monitor. Maar ook dit is eigenlijk niet veel nieuws ten opzichte van de zelfcheck-out bij een Albert Heijn of bij andere Coop-winkels.

Maar er is natuurlijk één groot verschil met alle andere supermarkten: er is geen servicebalie meer.
De servicebalie, traditioneel voor de verkoop van sigaretten, bloemen en loterijen, maar ook het servicepunt om bestelde pakketjes af te halen of terug te brengen, stomerij en de plek waar je moet zijn als je fouten op de kassabon denkt te zien. Deze servicebalie is er niet meer. Dat zal toch wennen zijn. Vrijwel alle supermarkten hebben servicebalies. Echter, vanaf 2024 mogen supers in Nederland geen sigaretten meer verkopen. Alleen in tankstations, speciaalzaken
en andere winkels, onder meer waar tijdschriften worden verkocht, kunnen rokers dan nog terecht. Met het verbod op de verkoop van tabak valt een grote reden voor de servicebalie weg. Coop anticipeert daar al op. Bijvoorbeeld door de bloemen en planten niet na de kassa, maar vóór de kassa neer te zetten. Ik heb me altijd verbaasd over de verkoop van planten en bloemen na de kassa. Dat betekent dat je twee keer in de rij moet staan, een keer voor je boodschappen en dan nog een keer voor de bloemen. Geen idee waarom dat vaak zo is. Voor mij een reden om geen bloemen te kopen bij de supermarkt. Ik verwacht dan ook dat de verkoop van bloemen en planten wel eens kan gaan stijgen nu het vóór de kassa staat. Dan het afhalen van pakketjes, een steeds grotere service van supermarkten: dat zou je met de moderne technologie ook onbemand kunnen organiseren, door lockers te plaatsen. Dat is precies wat Coop gaat doen. Die zijn er in deze Coop nog niet als ik er ben. Maar daar kwam ik toch niet voor.
Dan de loterijen: een medewerkster vertelt me dat Coop nog bezig is met een oplossing daarvoor. Ook daar kan ik me enkele technologische oplossingen bij voorstellen: door een lot aan te slaan op de monitor, die dan na betaling je lot uitprint. Of wellicht een volledig digitaal lot.

Uitstekende oplossing

Tot slot worden de vloermeters van de winkel beter benut. Doordat je geen balie meer nodig hebt en omdat zelfscankassa’s minder ruimte in beslag nemen dan bedieningskassa’s, ontstaat meer ruimte voor assortiment. En meer assortiment vergroot weer de kans op meer omzet.
Dus, alles bij elkaar, het voordeel voor de klanten: keuze tussen selfcheck-outs en bediening. Bloemen en planten voor de kassa. En een mogelijk groter assortiment.
En voor de formule zelf: kans op meer omzet. En vooral ook een winkel kunnen runnen met minder personeel: één caissière, drie kassa’s (de bedieningskassa en de twee zelfscankassa’s) én de diensten van de vroegere servicebalie runt. Enerzijds een kostenbesparing, anderzijds een uitstekende oplossing in een tijd dat personeel schaars en moeilijk te vinden is.

Evelyn van Leur, partner bij de Category & Trade Company, bezoekt een supermarkt of levensmiddelenwinkel en kruipt in de huid van de weldenkende shopper. Deze column verscheen eerder in de FoodPersonality van december 2021/januari 2022

Amazing Oriental

In Amersfoort is een tijd terug de nieuwste Amazing Oriental geopend. Het is de 22e vestiging van deze Aziatische supermarkt. Eigenlijk besefte ik pas dat Amazing Oriental al 21 vestigingen in Nederland heeft doordat ik het in de Formule- atlas van de Foodpersonality las. En de 22ste is dus in mijn stad geopend. Ik was zeer benieuwd.

De winkel bevindt zich in winkelcentrum Oppidium, boven de grote Dirk die daar al jaren zit, op de plek waar voorheen een Aldi huisde. Wat voorheen een donkere winkel was, is nu een grote, ruime winkel met veel daglicht.
En ik vind het ook echt ‘amazing’: je stapt binnen in een grote, lichte winkel, met een supermarktindeling, maar vol met producten die je niet of nauwelijks kent. Vooraan links een presentatie van maar liefst twee meter lang: allemaal spekkoek, van hele tot kwartstukken. En rechts de ruime agf-afdeling. Op de kopstelling van de agf een soort paksoi, maar dan in veel grotere afmetingen en hoeveelheden. Choi, gepresenteerd in mooie kistjes. De paksoi hygiënisch verpakt in zakjes, met de tekst ‘dagvers de beste’. Om het hoekje de cassaves, zoete aardappelen en pompoenen. Veel meer Aziatische groenten dan in de meeste gewone supermarkten, waar je meestal alleen Chinese kool en paksoi vindt. Vervolgens een kopstelling met eieren. Grote eieren: eendeneieren! Zowel gewone als gedecoreerde gekookte eendeneieren.

Amazing Oriental foto

Vervolgens kom je bij de afdeling gegrild vlees, vers uit de oven. ‘Assortimentshero’ is de pekingeend, in twee variëteiten: de geroosterde eend en de ‘pei pa-eend’. Daarnaast de counter met verse vis. Vis die moet levend zijn in China als je ‘m koopt: er staat daarom een aquarium met daarin zowel kreeft als tarbot. Niet alle vis leeft nog, in de counter ligt een grote keuze van vis op ijs, echte hele vissen zoals zeebaars, maar ook inktvis en sashimipakketten.
Daarna kom je in het gedeelte met houdbare etenswaren. Natuurlijk lange straten met ontelbare soorten rijst, en pallets met gigantische zakken van wel 20 kg rijst. Maar ook alle soorten noodles, tapiocabladen (volgens mij om loempia’s mee te maken), baking soda en ook acht meter verschillende sambal, meters tabasco, sojasauzen, kokosmelk, gecondenseerde melk, pindasaus, kruiden, thee, peulvruchten, te veel om op te noemen.
Aan het eind van de winkel vind je een zeer uitgebreide diepvriesafdeling, twee meterslange straten met aan beide zijden diepvrieskisten en daarnaast een lange diepvrieswand.
Dat alles verleidt mij ertoe om uitgebreid Aziatisch te gaan koken. Navraag leert me: Amazing Oriental ontvangt twee keer per week een lading verse kruiden, groente en fruit uit Thailand.
Maar het heeft ook producten uit Zuid-Korea, de Filipijnen, Japan, Suriname en Amerika. Het assortiment komt dus niet alleen uit Azië. Maar het is hoe dan ook compleet anders dan ‘onze supermarkten’.
Dat maakt het ook wel weer lastig. Ik ben zelf niet zo thuis in de enorme Aziatische keuken en ik merk dat ik er moeite mee heb om mijn weg te vinden, om te kiezen. Ook al staat op bijna elk artikel de uitleg in het Nederlands. Wat zijn nu de vellen voor loempia’s en is dat wel of niet hetzelfde als de wrap voor de pekingeend? Anderzijds, ook prima om te experimenteren. Bijvoorbeeld met het grote aantal gerechten waarvan het recept op de website staat.

Na de kassa kom je uit bij de foodcorner waar veel kant-en-klaar maaltijden bereid zijn, en lekkere broodjes met Indisch vlees en vis, met exotische namen als bakkeljauw, ‘Balinese kip’, daging rendang etc. Daarnaast snacks als bapao (kip of rund), pasteitjes en roti. En voor het diner complete menu’s die je zelf kunt samenstellen: witte rijst, nasi, bami of tjauw mien als basis, en dan vlees en groente, in drie formaten met bijbehorende prijzen. En natuurlijk de bubble tea, de nationale drank van Taiwan. Een combinatie van thee, melk, vruchtensiroop en tapiocaballetjes. Inmiddels is de bubble tea ook al overgeslagen naar Amerika en zijn er in Amsterdam al de eerste bubble tea-bars gesignaleerd. Helaas is de foodcorner al gesloten en moet ik nog eens terug voor die bubble tea.
Wel ben ik in de winkel gevallen voor die pekingeend, ik kreeg ook nog antwoord op mijn vragen hoe ik het beste pekingeend kon klaarmaken: welke saus en welke extra ingrediënten erbij horen… bosuitjes, komkommer, de specifieke saus en de wraps. De dame achter de grill bracht me ook de juiste saus, ik denk niet dat ik die zelf had kunnen vinden.
Kortom, een aanvulling op de bestaande levensmiddelenwinkels en supermarkten. Niet alleen voor Aziatische klanten, maar voor iedereen die van Aziatisch eten houdt.

Eigenlijk verrassend dat ik Amazing Oriental niet eerder opgemerkt heb, terwijl het stilletjes al jaren aan een opmars bezig is.

Evelyn van Leur, partner bij de Category & Trade Company, bezoekt een supermarkt of levensmiddelenwinkel en kruipt in de huid van de weldenkende shopper. Deze column verscheen eerder in de Foodpersonality van juni 2021.

Doen supermarkten het anders dan honderd jaar geleden?

In 1916 opende Piggly Wiggly haar eerste winkel in Memphis Tennessee USA. Dit was heel speciaal, want in deze winkel konden de klanten zelf de producten pakken en aan het einde bij een kassa afrekenen. Piggly Wiggly was ook de eerste met winkelwagentjes en de formule voorzag elk product van een prijssticker, zodat de klant direct kon zien hoeveel iets kostte. Wauw, dit was echt innovatief!

Nu zijn we meer dan honderd jaar verder. We hebben smartphones, organiseren ruimtereizen en kunnen bijna alles maken. Als mensheid hebben we qua vernieuwende innovaties niet stilgezeten. Maar wat zien we in de supermarkt? Producten op een plank die de klanten zelf moeten pakken, in het winkelwagentje leggen en aan het einde bij de kassa moeten afrekenen…

In de maart-editie van FoodPersonality stond een interview met Herald Overweg. Hij heeft zojuist een studie over ‘innovatie in retail’ afgerond. Zijn conclusie: er bestaat wel een continue stroom aan nieuwe producten, maar de winkels zelf zijn bijna niet veranderd,
‘omdat supermarktformules nauwelijks ‘exploreren’.’ Hij zegt: “Nederlandse formules hebben geen expliciete strategie voor innovatie. Het leiderschap is niet gericht op innovatie, maar veeleer gericht op instandhouding van het bedrijf in termen van omzet, winst en marktaandeel.”

In het artikel vindt wel een nuancering plaats. Herald Overweg heeft met name gekeken naar de ‘kleinere’ winkelketens in Nederland. Dat Jumbo Foodmarkt een innovatieve verrijking in het supermarktlandschap is, valt moeilijk te ontkennen. Overweg komt zelf met het voorbeeld van Plus met ‘de Makerij’. Daarnaast kennen we allemaal Spar University, de digitale AH op Schiphol, en laatst kwam ik in België een innovatief voorbeeld tegen bij Delhaize.

Delhaize: experiment met ‘shoppingtrips’

Het lijkt erop dat Delhaize experimenteert met nieuwe ‘shoppingtrips’. In de traditionele supermarkt kom je meestal binnen op de agf-afdeling. Hier stelt de klant de avondmaaltijd samen: ‘Wat eten we vanavond?’. De groenten bepalen dan meestal de rest van de keuzes.

Delhaize experimenteert nu met andere vragen van de klant, bijvoorbeeld: ‘Ga ik zelf koken?’ of ‘Ga ik snel of uitgebreid koken?’. Bij binnenkomst wordt de klant geconfronteerd met suggesties die bedoeld zijn om het leven makkelijker te maken.

Overweg heeft in zijn onderzoek gelijk dat veel retailers passief zijn, want innovatie is complex én duur. Daar heeft niet iedereen de mogelijkheid toe. Gelukkig zien we steeds meer initiatieven die boodschappen doen voor ons leuker en makkelijker gaan maken. En ook de coronacrisis heeft supermarkten tot bepaalde vernieuwingen ‘gedwongen’. Ik ben benieuwd hoe winkels er over tien jaar uitzien!

Afbeelding bij art mei 2021 1 scaled

Deze column van Tijn Bresser is verschenen in de Supermarkt.team van mei 2021.

Gorillas in aantocht

De afgelopen weken las ik geregeld over de opkomst van snelle bezorgdiensten voor boodschappen in steden, de zogeheten ‘flitsbezorgers’. Een daarvan is Gorillas, een start-up die inmiddels in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Groningen en Leiden bezorgt. Ik was benieuwd hoe dat werkt.

Ik ben speciaal naar vrienden gegaan die in een bezorggebied van Gorillas wonen. Het is ’s avonds, tien over acht. Dan begint onze test: we zitten op het balkon naar de zonsondergang te kijken en doen dan alsof we vinden: ‘Een zak chips, dat zou lekker zijn nu.’ Maar de avondklok gaat op dat moment nog om 21 uur in, tijd om naar de winkel te gaan is er niet meer, tenminste, niet als we die zak chips ook nog samen willen opeten, want ik moet nog voor de avondklok naar huis. Dus een mooi moment om Gorillas uit te testen.

2021 April Gorillas foto scaled

De app downloaden gaat heel vlot, om 20.16 u hebben we besteld, de bestelling zal uiterlijk om 20.37 u aankomen. Maar wat een verrassing, er komt een melding binnen dat de bestelling om 20.22 u geleverd wordt, en 6 minuten (!) na de bestelling rijdt de bezorger de straat in. Die kun je natuurlijk op de app volgen. Op de seconde af 20.22 u belt hij aan, en komt vervolgens naar vier hoog om de bestelling in een papieren tas bij de deur van het appartement af te leveren. Wonderbaarlijk, voor slechts € 1,80 aan bezorgkosten wordt supersnel aan de deur bezorgd.
Er is geen minimumbestelbedrag, maar alleen een zak chips bestellen is ook zo karig, daarom hebben we de bestelling iets uitgebreid: behalve chips nog appelstroop, Twiggels en havermout.

Dark stores

Hoe werkt het dan, die supersnelle levering? Er wordt gewerkt met zogeheten ‘dark stores’. Vroeger zouden we zeggen: magazijntjes. Dus in elke stad waar Gorillas actief is, zijn er meerdere magazijnen. En dat zijn dan gewoon winkelpanden die wellicht eerst leeggestaan hebben. Omdat er geen klanten komen, hoeven die niet mooi, ruim of sfeervol te zijn, nee, goedkope leegstaande panden huren. Vandaaruit wordt met de e-bike de bestelling bezorgd. De bezorgers hebben een vaste aanstelling, lees ik, dus geen vage zzp-constructies en voor zover duidelijk dus geen fietskoeriers uitbuiten.

Wat is het assortiment dan wel: de app begint met de ‘Gorillas Favo’. Als je die aanklikt kom je bij… jawel: een losse banaan, voor € 0,35. Oké, maar nu serieus: Gorillas heeft een vrij compleet assortiment, dkw, vers, gekoeld en diepvries. Veel A-merken, maar ik kan ik ook het Superunie-huismerk ‘G’woon’ kopen. Gorillas wordt beleverd door Superunie-lid Boon Food Group. Het is geen enorm assortiment, ik hou het zo om en nabij de 2.000 artikelen, en dat is redelijk compleet.
Een compleet supermarktassortiment, met ook allerlei convenience-opties zoals maaltijdsalades, vega en vegan, hippe jongerendrankjes en merken met en zonder alcohol. Bier, speciaalbier, wijn, mixen, Cultcha Kombucha, Bocca-koffie, Clipper-thee.
De prijzen zijn te vergelijken met Picnic en AH.

Klanten

Wie zijn de klanten van Gorillas? Dat kan eigenlijk iedereen zijn die in een stad als Amsterdam of een van die andere genoemde steden woont. Het grappige is dat mijn kinderen (leeftijd: jongvolwassen) allebei al geregeld bij Gorillas besteld hebben. Gemakkelijk om tijdens de borrel snel iets bestellen of naar vrienden als grap een fles Smirnoff Ice sturen, voor het welbekende ‘icing’, het drinkspel waarbij een fles Ice verstopt wordt. En wie ‘m vindt, moet ‘m ‘adje trekken’.
Of dit de klanten zijn waar Gorillas op zit te wachten? Weet ik niet. Maar het heeft onder de jongere doelgroep een grote bekendheid. Dat komt waarschijnlijk ook door de advertising op sociale media. Ik moet zeggen dat ik de eerste keer niet doorhad wat Gorillas was, door de slogan: ‘Gorillas: we’re here now’. Wat mij betreft was ’Gorillas, je boodschappen in tien minuten op de stoep voor € 1,80’ duidelijker geweest. Na half negen ‘s avonds verdwijnt het alcoholhoudende assortiment van de app en wordt er geen alcohol meer bezorgd. Dat heeft vast te maken met de coronaregels.

Gorillas is een Duitse start-up, oorspronkelijk uit Berlijn, die in een eerste ronde € 36 miljoen en in een tweede ronde € 240 miljoen bij verschillende investeerders heeft opgehaald. Wie als flitsbezorger begint, moet eerst flinke investeringen doen. En op termijn is er waarschijnlijk maar plek voor één of twee flitsbezorgers per stad, dus wordt er nu razendsnel uitgebreid om een marktvoorsprong te pakken.
Nadat vorig jaar dankzij corona online boodschappen doen een enorme vlucht heeft genomen en nu niet meer weg te denken is uit Nederland, is dit een goed moment om als flitsbezorger te starten, misschien wel de volgende fase van online boodschappen doen.
De app is uiterst klantvriendelijk, althans, als je er geen probleem mee hebt dat die app helemaal in het Engels is. De bezorging is verbluffend snel en met de elektrische bezorgfiets, de papieren zak en de officiële arbeidscontracten klinkt het als een verantwoorde keuze.

Rendabel?

Is het een duurzaam, dus op termijn houdbaar businessmodel? € 1,80 bezorgkosten, plus de marge op de producten: lijkt me geen vetpot. Maar je hoeft geen dure winkels op dure locaties te openen. Ik denk aan het bekende patroon bij tech en e-commerce: aanvankelijk verlieslijdend, maar mogelijk in de toekomst door schaal- en volumevergroting rendabel, vergelijkbaar met Amazon, Picnic en Zalando.
Op dit moment is Gorillas vooral bezig om veel fans te creëren. En daar slagen ‘deze Gorillas’ vooralsnog goed in.

Evelyn van Leur, partner bij de Category & Trade Company, bezoekt een supermarkt of levensmiddelenwinkel en kruipt in de huid van de weldenkende shopper. Deze column verscheen eerder in de Foodpersonality van april 2021.

Verdiep je vakkennis en spring direct in op de veranderende markt

Het afgelopen jaar heeft ons laten zien dat we constant moeten inspelen op de veranderingen in onze markt. Om steeds weer op die nieuwe ontwikkelingen in te kunnen springen is het belangrijk om de vakkennis van jezelf en je team up-to-date te houden. Vanuit onze kennis en projecten hebben we voor een aantal actuele onderwerpen nieuwe trainingen ontwikkeld om je snel up-to-speed te helpen.

Al onze trainingen zijn praktijkgericht en worden gegeven op onze locatie in Amersfoort, waar we vanzelfsprekend rekening houden met de anderhalve-meter-maatregel en hygiëne. Het maximum aantal deelnemers per trainingsgroep is daarom teruggebracht naar 6 personen. Hierdoor bestaan de trainingen uit kleine effectieve groepen, en kunnen we veel aandacht besteden aan jouw bedrijf en branche.

De trainingen worden gegeven door vakmensen die hun sporen ruimschoots hebben verdiend en hun kennis aanstekelijk over weten te brengen. Deelnemers beoordelen onze trainingen gemiddeld met een 8,5!

Wij kiezen er bewust voor om onze trainingen niet online aan te bieden, omdat de te behandelen stof dan in teveel delen geknipt moet worden, wat ten koste gaat van de kwaliteit. Interactie vinden wij heel belangrijk en onze ervaring leert dat de deelnemers veel van elkaar en elkaars cases leren tijdens de training, dat is echt een meerwaarde van een fysieke training en hier hechten wij veel waarde aan.

Een greep uit onze trainingen:

Tweedaagse Category Management training

Wil je je kennis over Category Management of Trade Marketing vergroten of zoek je praktische hulp bij het ontwikkelen van een categorieplan? Volg dan onze tweedaagse Category Management Training voor retailers, leveranciers of samenwerkingsverbanden tussen beiden. Wij werken met het model dat in de praktijk door professionals is ontwikkeld en inmiddels succesvol wordt gebruikt in verschillende branches.

Deze training heeft als doel: kennis en begrip van Category Management vergroten & het ontwikkelen van een categorieplan.

Je ontvangt ons Handboek Category Management bij inschrijving.

Deze tweedaagse training start weer op 8 april 2021.

Meer informatie of wil je direct inschrijven?

category management handboek in hand

Training Trade Marketing in E-commerce

Online verkopen in retail hebben een grote vlucht genomen, in zowel non-food als in food. En sinds Corona is het noodzaak hier als bedrijf en persoon voldoende kennis van te hebben. Waar de afgelopen jaren vooral in het teken stonden van het bouwen van de webshop, is nu de tijd gekomen om categorieën te verbeteren en dat als retailer en leverancier samen te doen. Daarom is het belangrijk dat je kennis hebt over de online verkoopmogelijkheden bij de retailers, waar deze training je handvatten voor geeft. Hierdoor ben je niet alleen een betere gesprekspartner van je retailer, maar daag je hen ook uit om vernieuwende tools met betrekking tot de welbekende marketing P’s in te zetten om op die manier de presentatie en vindbaarheid te optimaliseren. Uiteindelijk is het doel om gezamenlijk de online resultaten van de webshop verbeteren.

In onze praktijkgerichte ééndaagse training leer je meer over de belangrijkste principes van trade marketing tools binnen e-commerce van de P’s, die je direct in je dagelijkse werk kunt toepassen.

Voor wie: marketingmanagers, Trade Marketing Managers, (trade) marketeers, e-commerce managers en iedereen die aan de slag gaat met de online samenwerking aan zowel retailer- als leverancierszijde.

De training vindt plaats op 22 april 2021.

Meer informatie of direct inschrijven?

Tweedaagse Customer Journey training

Zet de klant centraal en ontwikkel een Customer Journey strategie.
Het ontwikkelen van een optimale klantbeleving tijdens de hele Customer Journey zorgt voor meer loyale klanten, meer omzet en rendement.

Deze training heeft als doel: het ontwikkelen van een strategie voor optimale klantbeleving tijdens de hele Customer Journey door de klant centraal te stellen, vanuit een beter begrip van de Customer Journey.

Voor wie: trade marketeers, category managers, marketeers, sales managers en e-category managers.

Deze tweedaagse training start weer op 29 april 2020.

Meer informatie of wil je direct inschrijven? 

Tweedaagse Formule Management training

Om te overleven in de huidige retailwereld is een sterke retailformule van groot belang. Hoe kun je je formule ontwikkelen en beheren? Wat zijn de belangrijkste aspecten van formuleontwikkeling en -beheer? Hoe richt ik de organisatie in?

Deze training heeft als doel: concurrentieel onderscheid te creëren door op een systematische, synergetische en repeteerbare manier de strategische uitgangspunten van een retailer te vertalen in haar outlets.

Voor wie: beslissers over de formule, van directie tot commercieel management.
Voor verantwoordelijken voor de formule: formule, category management en operationeel management en partners die zorgen voor implementatie van de formule, van producenten tot uitvoerende (bouw)partijen

Deze tweedaagse training start op 20 mei 2021.

Meer informatie of wil je direct inschrijven? 

Excel training voor Trade Marketeers en Category Managers

Bespaar tijd bij het verwerken van data en creëren van reports in Excel. Verwerking van alle nieuwe datasheets kost vaak veel tijd. De juiste inzichten creëren kan dan vaak sneller en efficiënter als er meer kennis is van data verwerking in Excel. Wil je effectiever worden in Excel, beter overweg kunnen met relevante formules en de lay-out kunnen maken voor een mooiere presentatie van de analyses.

Deze training heeft als doel: de kennis en begrip van Microsoft Excel vergroten specifiek voor het maken en onderhouden van reporting als trade marketeer of category manager. Het resultaat: je bent effectiever in Excel, je kunt beter overweg met relevante formules en je junt de lay-out maken voor een mooiere presentatie van de analyses.

Voor wie: trade marketeers, category managers, business analisten en product managers.

Deze training vindt plaats op 18 mei 2021.

Meer informatie of wil je direct inschrijven?

Training Presentatiewetten en optimale conversie van je schap

Presentatie van de producten op de winkelvloer speelt een belangrijke rol in conversie van kijker naar koper. Het schap is de enige fysieke plek waar de shopper met het assortiment geconfronteerd wordt. Om tijdens deze confrontatie de maximale conversie te realiseren is een uitgekiende presentatie nodig. Een groot aantal aankoopbeslissingen wordt door de shopper in store genomen.

En simpel gezegd, als een product niet gevonden wordt, kan het niet worden gekocht. Een goed schap zorgt voor optimale beschikbaarheid van producten, verhoogt de klanttevredenheid, conversie en basket en voorkomt out of stock.

Vergroot je je kennis over aankoopbeslissingen, de shopper, merchandisingregels en strategie tijdens deze praktijkgerichte training.

Voor wie: space managers, (assistant) category managers, account managers, formule managers

Deze training vindt plaats op 10 juni 2021.

Meer informatie of wil je direct inschrijven?


Space Management – workshops Space Planning

Wil je bijblijven op je vakgebied en op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen van Space Planning? Maak je schappenplannen met Space Planning, maar heb je (eigenlijk) te weinig tijd voor analyseren? HebMeer informatie of wil je direct inschrijven?  je het idee dat je maar weinig gebruik maakt van de kracht en efficiency van het pakket Space Planning? Breng dan jouw kennis en snelheid van werken met Space Planning op topniveau en volg onze workshops. De workshops zijn interactief met veel praktijkvoorbeelden, eigen inbreng en uitwisseling van ideeën.

Wij bieden 3 workshops aan, die ook los te volgen zijn:

  • Workshop Schapvisie ontwikkelen
  • Workshop Retailer Proof schappenplannen
  • Workshop Schapanalyse

Voor wie: (junior) trade marketeers, category managers en space managers

De workshops starten in april 2021.

Meer informatie of wil je direct inschrijven?

 

Kies je voor trainingen van de Category & Trade Company, dan kies je voor:
• Ervaren trainers uit de praktijk
• Kennis die direct toepasbaar is in de praktijk
• Afwisseling van kennisoverdracht, cases en toepassen in opdrachten
• Interactief en toegespitst op de branche van de deelnemers.

Wil je meer weten? Neem gerust contact met ons op, wij vertellen je graag meer.

Thuis koken als een chef-kok, kan dat?

Elk nadeel heb zijn voordeel”, en ook voor de corona-crisis geldt Johan Cruijff’s wijsheid. Corona is een verschrikkelijk virus dat voor een heleboel mensen grote nadelige gevolgen heeft. Maar door het virus zijn we ook anders naar een aantal zaken gaan kijken met vaak een positieve impact.

Supermarktdirecties vragen zich nu af of door corona het gedrag van de klanten in de winkel gaat veranderen? Bij de plotse uitbraak van corona moesten klanten in de winkel zich meteen aanpassen door afstand te houden en sneller boodschappen te doen. Online schoot door het dak, want thuis laten leveren was opeens de norm.

Nu we meer bekend zijn met wat corona voor ons betekent, komt de vraag of er ook effecten zijn die ons gedrag blijvend gaan veranderen. Dat wordt een “reset” genoemd.

Een eerste lange-termijn-verandering is onze kijk op gezondheid. In het nieuws zijn veel berichten langsgekomen dat gezonde mensen zonder overgewicht beter bestand zouden zijn tegen de effecten van het virus. De Engelse Premier Boris Johnson heeft zelfs op nationale televisie opgeroepen om af te vallen en hij deed zelf mee. Gezonde producten zitten in de lift! Een voordeel dat waarschijnlijk ook op lange termijn zijn effect zal hebben.

Een tweede verandering is dat mensen hun huis & haard meer zijn gaan waarderen. Ons huis is de veilige plek waar we wonen, werken, sporten en samen zijn. Door de lockdown(s) zijn mensen hun huis gaan opknappen. De doe-het-zelf-winkels hebben het drukker dan ooit. En nu we weer samen zijn de hele dag, zien we dat gezinsspelletjes massaal worden gekocht.

Koken als een chef afb 1 dec 2020
Koken als een chef afb 2 dec 2020

Door de sluiting van de horeca zijn we voor ons eten aangewezen op onze eigen kookkunsten. En omdat het hele gezin weer thuis zit, doen we dat samen. Of dit een blijvende verandering zal zijn ook na de lockdown, zullen we nog moeten afwachten. De nieuwe producten die nu opkomen zullen waarschijnlijk wel blijven. Zoals luxe maaltijdpakketten in de winkel en het online bestellen van een maaltijdpakket bij een toprestaurant. Hiermee kun je thuis koken als een chef-kok! Het is dan ook de verwachting dat deze kerst de mooiste producten, die je normaal alleen in een restaurant kunt vinden, in de supermarkt komen te liggen. En wat is er nou leuker dan samen een maaltijdpakket van jouw favoriete restaurant thuis te bereiden en samen op te eten.

Zo “heb elk nadeel zijn voordeel”. Mmm…

Onze collega Tijn Bresser schreef deze column voor de Supermarkt.team van december 2020.

De promotiecyclus, maak jij de cirkel rond?

Als de promotionele omzet en volumes een significant onderdeel van je business zijn, dan loont het om hier een gedegen plan onder te leggen. Bijvoorbeeld door de promotiecyclus te volgen.

Promoties is het onderdeel waar trademarketeers misschien wel de meeste tijd aan besteden. Niet voor niets, want ze hebben veel effect op de omzet, volume en het rendement. Dat is een resultante van shoppergedrag: veel shoppers beginnen de klantreis al met het uitpluizen van folders en online-aanbiedingen. Daarnaast zijn er veel klanten die juist in de winkel hun aankoop laten beïnvloeden door de daar aanwezige promoties. Binnen de foodretail wordt ruim 22 procent van alle omzet in promotie verkocht, goed voor bijna 9 miljard euro aan omzet en een enorm bedrag aan actiekorting. Dat vraagt om goed promotie management.

Beginpunt

In de wetenschap dat je waarschijnlijk al langer promoties doet, of je nu retailer of leverancier bent, is het beginpunt de evaluatie van bestaande promoties. Dat begint bij het verzamelen van alle relevante data en het analyseren hiervan. Welke data zijn relevant? Welke analyses moeten nu gemaakt worden?

Dit hangt af van vele factoren, zoals de categorie dynamiek, de doelstellingen die je geformuleerd hebt, de type data die beschikbaar zijn. De categorie dynamiek voor de vers is heel anders dan die van persoonlijke verzorging. Voordat we naar de evaluatie gaan kijken, nemen we eerst de andere stappen door.
De doelstelling, ofwel het antwoord op de vraag: wat willen we bereiken met de promoties?
Hier zal het vaak om volume en omzet gaan en veelal ook de winstgevendheid van de promoties. Stel jezelf de volgende vragen:
– Willen we niet-kopers van de categorie in de categorie krijgen?
– Willen we bestaande categoriekopers meer volume of vaker laten kopen?
– Willen we bestaande categoriekopers laten switchen naar ons merk?
– Hoeveel omzet en volume moet dit opleveren? En levert het ook onder aan de streep geld op?
– Levert de promotie ook categoriegroei of marktaandeelgroei op?

De volgende stap is het opstellen van promotie guidelines. De richtlijnen voor het vullen van de jaarkalender van de promoties. De ervaring (op basis van eerdere evaluaties) leert dat er al een aantal richtlijnen snel te volgen zijn.
Als het doel is om klanten voor het eerst het product te laten kopen, dus uitproberen, dan is een ‘multi-buy’ niet heel geschikt en ligt ‘single price-off’ meer voor de hand. Daarnaast geeft de evaluatie aan wat succesvol is geweest. Wellicht is een ‘2e halve prijs’ in volume iets minder succesvol dan een een ‘1+1’, maar in rendement veel beter. Zo kan je meerdere richtlijnen opstellen die ondersteunend zijn aan het halen van alle doelstellingen.

Vervolgens zijn de promotiethema’s die spelen bij de formule van de retailer van belang. Promoties tijdens de themaweken hebben vaak meer impact, maar er zitten ook andere promotievormen en kosten aan vast, die wellicht afwijken van je ideale promotievorm. Nu staan we klaar voor de actieplanning. Wanneer willen we welke actie uitvoeren? Wat is de impact op de doelstellingen? Hoe rekent dit door en hoe zorgt dit ervoor dat ik mijn jaarplan haal? De planning bevat naast alle actiemechanismen en timings uiteraard ook de volumes, omzetten en rendement die per actie verwacht wordt. Hiermee vloeit dit automatisch over in de prognose van de actie.

Als laatste volgt de implementatie bij de retailer op de winkelvloer. Een belangrijk onderdeel, aangezien niet elke actie even goed op de winkelvloer tot uiting komt. De executie zie je snel terug in de resultaten. Neem bijvoorbeeld het aantal winkels dat een promotie wel of niet op de kopstelling presenteert.

afbeelding effectief promotie management

Als de cirkel rond is

Nu de cirkel rond is, kunnen we met de evaluatie beginnen. De meest voorkomende evaluatie kengetallen zijn:
– De incrementele verkopen. Dit is te meten door zowel op merk, segment als op categorieniveau de liftfactoren te berekenen. Levert de promotie categorie- of marktaandeelgroei op?
– De pre- en post-promotionele dip. Heeft de promotie impact op de verkopen in de weken voorafgaand of na de promotie? Indien de shopper aan ‘stockpiling’ doet dan zakken de volumes in de weken na de actie in. Heeft je actie effect gehad, of heb je hetzelfde volume verkocht tegen een lagere prijs?
– Klantgedrag analyses. Indien je beschikking hebt over klantgegevens dan is het goed om te zien of je werkelijk meer kopers hebt getrokken, of bijvoorbeeld bestaande klanten voller gemaakt hebt.
– Het financiële resultaat. Hoeveel is er werkelijk geïnvesteerd in de promotie om de doelstelling te bereiken? Hier gelden een aantal belangrijke uitgangspunten; naast kost- en verkoopprijs tijdens de promotie zijn natuurlijk ook de effecten van ‘stockpiling’ (of als de retailer dit doet, ‘forward buying’) en alle ondersteunings- kosten (folders, displays, etc.) van belang.

Als je alle evaluatie kengetallen in een scorecard verwerkt, heb je altijd een goed overzicht van de effecten van de promotie en een goede basis voor toekomstige promoties.

Valkuil

De ervaring leert dat er te weinig aan promotie evaluatie gedaan wordt. Omdat systemen ontbreken, kost het evalueren vaak veel tijd en vallen we snel in de val om hetzelfde te doen als vorig jaar. Door een goed systeem te (laten) bouwen voor promotie-evaluatie ondervang je dat probleem. Daardoor kun je tijd en energie stoppen in het verbeteren van de resultaten in plaats van telkens opnieuw de data bij elkaar zoeken. En zo verbeter je niet alleen je eigen resultaat, maar ook dat van je klant.

Jeroen van der Poll, partner bij de Category & Trade Company, schreef dit artikel voor de Foodpersonality.Work van november 2020.

Pilot Dekamarkt Heemstede

Begin november heeft Dekamarkt een nieuwe winkel geopend in de binnenstad van Heemstede, nota bene in een periode van een pandemie en een gedeeltelijke lockdown. Een winkelpilot starten in deze omstandigheden, daar is Dekamarkt echt de eerste mee.

Dekamarkt heeft zeer van elkaar verschillende winkels, buurt- en wijkwinkels, maar ook de ‘superstore’-variant World of Food, in Apeldoorn, Amersfoort, Zeewolde en al helemaal die grote vestiging in Beverwijk. Een World of Food kan natuurlijk niet in elk marktgebied uit, daarvoor moeten het verzorgingsgebied en de vvo van de winkel groot genoeg zijn. Deze nieuwe winkel zou de nieuwe standaard moeten worden voor Dekamarkt. Detailresult wil volgend jaar verschillende modules naar andere Dekamarkten ‘uitrollen’. Dus op een rustige maandag in de week na de opening naar Heemstede afgereisd.

De winkel valt niet te missen, de ballonnenboog van de opening staat er nog. Bij binnenkomst valt direct de koffiecorner met Lavazza-koffie op, een mooi premiummerk, voor prijzen waar je het bij de horeca niet krijgt: € 1,- voor lungo of espresso en € 1,50 voor de varianten met melk. Ook allerlei lekkers erbij, zoals kokosbollen voor € 0,50, maar ook een ontbijtdeal van € 2,50. Aansluitend verse smoothies en yoghurtbekers op ijs. En vers belegde stokbroodjes. En een onvervalst broodje bal, dat past wel bij het nuchtere Noord-Hollandse karakter. Geen stoelen en tafeltjes op dit moment, vanwege de ‘horecamaatregelen’. Deze Dekamarkt wil niet alleen boodschappende klanten, het wil ook een rol vervullen met ‘directe consumptie’.

Uit eigen slagerij

Vervolgens zien we links van de agf een enorme slagerij en vleesafdeling. Een slagerij met een heuse slager aan het werk, een hakblok, een gehaktmachine, een snijmachine en een vlees- aanbod dat ik in geen enkele supermarkt in Nederland eerder gezien heb. Dekamarkt biedt zowel het ‘gewone, aantrekkelijk geprijsde supermarktvlees’ als vlees dat je doorgaans alleen bij de betere slagers vindt, zoals cóte de boeuf, T-bonesteak, osso buco en picanha. Dan nog een koeling vol met wild, zoals hertenbiefstuk en eendenborstfilet, in de aanbieding en dus ook nog eens betaalbaar. Vleeswaren en vleesschalen met bijvoorbeeld carpaccio, vitello tonnato en gegrilde fricandeau. Ik denk dat dit bij de shoppers uit Heemstede – marktgebied met goede inkomens etc. – in goede aarde zal vallen.

11 2020 afb 1 Dekamarkt Heemstede 09112020 34 scaled
11 2020 afb 2 Dekamarkt Heemstede 09112020 45 scaled

In de zogeheten ‘inspiratiecorner’ voor borrel- artikelen en tapas zie ik dat noten vers gebrand worden. Daar vind je ook een maaltijdsuggestie voor een Mexicaanse vegamaaltijd waar alle ingrediënten bij elkaar gepresenteerd staan van de Santa Maria-tortilla’s en -mixen. Maar ook: verse courgette en paprika en ‘vega pulled oats’ van Gold & Green. Gold & Green, nog niet eerder gezien, komt uit Finland. Typisch een van die nieuwe producten die Dekamarkt aan het assortiment heeft toegevoegd.

Koffie-assortiment

Ook het koffie-assortiment springt eruit: op een kopstelling het top-5-aanbod van koffiebonen met grote zakken koffiebonen, van Lavazza, L’Or, DE en het huismerk 1 De Beste. Met uitleg over de smaak en het soort boon erbij. Om het hoekje de cups van Starbucks en de echte Nespresso- cups. Ik dacht dat je die alleen online kon kopen… In het schap vind ik de nodige uitleg over verschillende koffiesmaken en -varianten

Oil & Vinegar

Daarna kom je in het deel met houdbare artikelen. Dat is wel een contrast met de versafdelingen.
Ook daar valt een en ander op. Zoals een schap van Oil & Vinegar. Winkelketen Oil & Vinegar is klaarblijkelijk een samenwerking aangegaan met Dekamarkt: er staat een meter met hun producten, van olie en azijn tot ingrediënten voor salades en een borrelassortiment. Ook een meter die in Heemstede vast goed zal aanslaan. Er staan drie dubbele koelingen met respectievelijk fris, bier en wijn.
En nieuw is de actiestraat dwars door alle dkw-gangpaden heen, om de promoties goed onder de aandacht te houden en de prijsperceptie goed te houden. Daarmee zal Dekamarkt minder afwijken van andere formules, die al jaren zo’n actiestraat hebben, terwijl Dekamarkt tot nu toe een speciale hoek met acties hanteerde.
Even langs de zelfscankassa’s en dan is er tot slot – zoals we gewend zijn bij Dekamarkt – een grote bloemenafdeling.

Premium-gevoel

Wat blijft me bij naderhand? De indruk van kwaliteit, bijvoorbeeld bij vlees, koffie, chocola en olie. En de uitstraling van bijvoorbeeld de slagerij. Gemak in de gerechten uit de keuken en de koelingen met dranken, maar ook met de vernieuwde zelfscan. Eigentijdse techniek in digitale borden, automatische deuren van de koeling en digitale prijskaartjes.

Deze Dekamarkt in Heemstede geeft me wel een ‘premium-gevoel’ en het zal vast ook goed passen bij de mensen uit Heemstede.
Goed om te zien dat Detailresult weer in de formule investeert; je zal ook wel moeten in de sterk concurrerende sector. Voor de doorvertaling naar andere Dekamarkt-winkels zal de differentiatie van het assortiment belangrijk zijn. Ik verwacht dat in Lutjebroek de consumentenvoorkeur en het bestedingspatroon behoorlijk afwijken van Heemstede. Daar zal de nadruk van het assortiment anders moeten liggen, zodat Dekamarkt zich niet uit de markt prijst. Maar een broodje bal en de kokosbol zullen het daar ook wel goed doen.

Evelyn van Leur, partner bij de Category & Trade Company, bezoekt een supermarkt of levensmiddelenwinkel en kruipt in de huid van de weldenkende shopper. Deze column verscheen eerder in de Foodpersonality van november.

De 7 regels voor een goed schappenplan

Als leverancier wil je graag meedenken met je klant over het schappenplan, maar hoe zorg je ervoor dat je plan geaccepteerd en gewaardeerd wordt door de retailer? Er zijn een aantal regels die van belang zijn om een goede sparringpartner van de retail te worden.

Wij zien veel schappenplannen van leveranciers die niet aan de regels voldoen waardoor ze bij een retailer vaak direct de prullenbak in gaan. Dat is jammer van de energie die erin gestoken is en omdat je zo minder invloed hebt op het schap van de klant.
Zeven regels om dat te voorkomen:

Regel 1.

Als gouden hoofdregel dien je bij het ontwikkelen van een schappenplan altijd de shopper als uitgangspunt te nemen. Uiteindelijk kan een schappenplan nog zo mooi zijn, als de shopper zijn producten niet kan vinden zullen deze producten ook niet verkopen. Een schappenplan moet logisch in elkaar zitten en wordt opgebouwd aan de hand van een Consumer Decision Tree (CDT). Deze CDT geeft richtlijnen over de categorie en hoe de shopper daarin artikelen koopt en zoekt. Zo kan de shopper makkelijk vinden en vergelijken.

Regel 2.

Retailers hebben over het algemeen uitgekiende strategieën achter de schapindelingen. Deze worden beschreven door de afdeling Space Management in samenwerking met de afdeling Formule. Als leverancier is het van belang om op de hoogte te zijn van die uitgangspunten. De plaatsing van bijvoorbeeld een huismerk kan voor elke retailer anders zijn. De uitspraak ‘one size fits all’ werkt dan ook niet. Het ‘good, better, best-principe’ is zo’n uitgangspunt. Producten met een betere kwaliteit worden op ooghoogte gepresenteerd, producten die deze best-producten kunnen vervangen worden daaronder gepresenteerd en de laagst geprijsde en dus waarschijnlijk producten van lagere kwaliteit worden in de bodembak geplaatst. Een andere principe is bijvoorbeeld het links naar rechts-principe. De shopper leest het schap van links naar rechts, net zoals men een boek leest. Zo worden ook vaak schappenplannen opgebouwd. Artikelen met een lagere prijs, inhoud of kwaliteit worden links van de duurdere artikelen met meer inhoud of kwaliteit geplaatst.

Retailers plaatsen ook regelmatig een bepaald merk aan het begin van een straat, de zogenaamde ‘singpost’. Dit draagt zorg voor de vindbaarheid van de categorie bij de shopper. Een afdeling Space Management hanteert een jaarkalender met verschillende onderhoudsmomenten, een groot onderhoud of een klein onderhoud. Tijdens een groot onderhoud mogen de verschillende partijen helemaal los gaan; planken worden verhangen, segmenten verplaatst en de laatste en nieuwe inzichten vanuit shopperonderzoek toegepast. Tijdens een klein onderhoud mag vaak maar een klein deel, bijvoorbeeld 5 procent van het schap worden aangepast. Dit wordt gedaan zodat nieuwe artikelen op het schap komen en de retailer bij blijft.

Regel 3.

De analyse is het begin van een schapwissel. Veel leveranciers beschikken over scanning data, vanuit Nielsen, IRI of rechtstreeks van de retailer. Deze scanning data kan aan de schappenplannen gekoppeld worden. Vanuit de Space Management-software is het mogelijk om grafieken, rapporten of highlights (visueel tonen van verschillende product attributen in het schap) te ontwikkelen.
Met deze analyses kan het assortiment onder de loep gelegd worden. Krijgen alle producten en groeisegmenten in het schap voldoende ruimte? Lopen we kans om ‘out of stock’ te gaan met artikelen die hard lopen, of staat er van een artikel te veel voorraad in het schap? Er kan tevens gekeken worden naar de ruimteverdeling; hoeveel ruimte krijg elk segment (schapaandeel)? Naast dit ruimte- aandeel kan het verkoopaandeel gelegd worden. De Space Management-software stelt dan een grafiek op die we SOS/SOS (‘share of shelf’ versus ‘share of sales’) noemen (figuur 1). Een visuele analyse of wel highlight op bijvoorbeeld blokvorming vanuit de CDT kan er op de volgende manier uitzien (figuur 2). In dit voorbeeld zijn duidelijk blokken te onderscheiden, maar valt ook op dat er kleuren door elkaar heen lopen. Deze producten behoren in een ander segment thuis en kunnen tijdens een onderhoudsmoment verplaatst worden, zodat ze in het juiste segment terechtkomen.

Afbeelding 7 regels schappenplannen

Regel 4.

Voorkomen van ‘out of stock’. Een afdeling Space Management houdt ook rekening met logistieke aspecten op het schap. Producten worden geleverd aan winkels in een collo of een besteleenheid. Zodra de producten geleverd worden aan de winkel is het praktisch om alles direct in het schap te zetten. Retailers hebben hiervoor verschillende manieren. De meest voorkomende manier is de collo maal 1,3. Met andere woorden: als er tien artikelen in een collo zitten, moeten er dertien op het schap geplaatst kunnen worden. De schapvoorraad is dus dertien. Zodra er tien artikelen verkocht zijn en er dus nog drie over zijn, heeft de winkel weer voldoende schapruimte om een nieuwe collo erbij te zetten.

Regel 5.

Naast alle eerder genoemde uitgangpunten en regels moet een schap natuurlijk ook rendement opleveren voor de retailer. Vanuit de Space Management- software is het mogelijk om op voorhand het eventuele rendement inzichtelijk te maken. Dit is natuurlijk geen waarheid, maar geeft wel een beeld over het verwachte rendement. Daarnaast is het mogelijk om na een bepaalde periode het schappenplan te evalueren en bij te stellen. Levert dit schap daadwerkelijk op waar we vanuit gegaan zijn?

Regel 6.

De basis voor een goed en implementeerbaar schappenplan zijn de afmetingen. Het schappenplan wordt in de software geheel op maat gemaakt; de hoogte, de breedte en de diepte van het schap en de planken worden in de software overgenomen. Belangrijk is dat de afmetingen van de producten correct zijn ingevoerd. Als de producten uiteindelijk op het schap geplaatst worden, kan er vervolgens bepaald worden of het voor de shopper mogelijk is om de producten van het schap af te pakken. Om tijd op de winkelvloer te besparen tijdens een schapombouw worden er vaak productfoto’s in het schappenplan gezet. Hierdoor wordt het makkelijker gemaakt om het schap op te bouwen, zowel voor de Space Manager op het hoofdkantoor als het personeel op de winkelvloer.

Regel  7.

Last but not least’, wees objectief en realistisch. Een schappenplan moet verkopen en shoppergericht zijn. Zo komen we weer bij ons eerste punt: denk aan de shopper.

Xander Noordermeer, partner bij de Category & Trade Company, schreef dit artikel voor de Foodpersonality.work van november 2020.

The Category & Trade Company, Utrechtseweg 35, 3811 NA Amersfoort