Eind vorig jaar kwam naar buiten dat Aldi een kassaloze winkel zou openen, in Utrecht. In juli was het dan zo ver. Dus meteen een kijkje genomen. Deze Aldi zit op een druk punt in Utrecht, met veel passanten: op de hoek van de Oudegracht en de Lange Viestraat. Enige voorbereiding om hier boodschappen te kunnen doen is noodzakelijk: je moet de app downloaden, een account aanmaken en je moet over een creditcard beschikken om je account te activeren.
Buiten, aan de pui van de winkel, zie ik een groot billboard met uitleg over hoe het werkt: download de app, shop & go. Er staan ook twee medewerkers buiten die uitleg geven aan passanten. Ik ben er op een zaterdagmiddag. Buiten staan best wel wat mensen naar deze Aldi te kijken en wellicht een account aan te maken. Omdat ik voorbereid ben, kan ik me direct aanmelden om boodschappen te doen via mijn app, en met het scannen van de QR-code gaat het winkelpoortje open.
Deze Aldi is klein, maar omvat wel alle afdelingen. En alle boodschappen kun je direct in je tas stoppen. Groente en fruit zijn voorverpakt of ‘per stuk’. En er zijn items die je nog moet afwegen, zoals bananen. Er komt na het wegen een sticker uit, maar die hoef je niet te scannen. Ik heb ook wat artikelen gepakt en weer teruggezet, om naderhand te kijken of dat goed zou gaan met betalen. Alle afdelingen, zei ik: agf, brood, alle andere versgroepen en dkw. Wel heb ik het idee dat het dkw-aanbod wat kleiner is dan gewoonlijk.
Aan het eind van de winkel is een slijterij. Die zit achter een apart poortje. Voordat je daar naar binnen kunt, controleert een medewerker je leeftijd. Je kunt er alleen uit via de uitgang, je kunt niet terug de winkel in, tenminste, niet in hetzelfde boodschappenrondje. Na mijn bezoek aan de slijter scan ik nog een keer de QR-code op mijn telefoon en ik ben klaar.
Vijf minuten later ontvang ik de kassabon op mijn telefoon. Die verbazingwekkend helemaal klopt. Hoe werkt dit alles? Wat we van andere soortgelijke initiatieven al kennen: de vele zwarte schijfjes aan het plafond zijn camera’s. Die registreren dus alle producten die je pakt en eventueel ook weer terugzet. Ook zitten er in alle schappen weegschalen met sensoren die registreren als jij als klant iets pakt. Het voelt wel een beetje raar, om alles in je tas te doen en zonder af te rekenen de winkel weer te verlaten. Maar het scheelt tijd in het afrekenen en het is gemakkelijk. Is het succesvol? Dat weet ik niet. Op die zaterdagmiddag als ik er ben, ben ik de enige klant.
Ik denk dat er toch wel heel wat drempels zijn: een app downloaden, een account aanmaken en dan moet je ook nog een creditcard hebben. Vooral dat laatste is denk ik in Nederland wel een grote drempel. Het is nog niet zo gemakkelijk om een creditcard te krijgen, zeker niet voor studenten, die in het centrum van Utrecht een groot deel van de shoppers zijn. Het is natuurlijk een pilot, en de automatisering is waarschijnlijk ontwikkeld door een buitenlandse partij. Om met een kassaloze supermarkt als deze in Nederland een breed publiek te bereiken, zal je toch gebruik moeten kunnen maken van een bankpas in plaats van een creditcard. Eigenlijk is het wel vreemd om een kassaloze supermarkt te gaan testen in Nederland, waarbij de consumenten over een betaalmiddel moeten beschikken dat lang niet iedereen heeft. Dit is toch een fout in de testopzet, vind ik.
Een app downloaden en een account aanmaken, dat zijn slechts eenmalige drempels. Maar in Nederland het bezit van een creditcard als voorwaarde stellen, het is en blij raar. Zelfs in het openbaar vervoer in Londen bijvoorbeeld kun je overal betalen met je bankpas of telefoon, en je hoeft je niet aan te melden. Dat lijkt me wel nog de volgende stap in gemak. Het is en blijft hoe dan ook bijzonder dat Aldi deze test doet.
In Amerika en Engeland heeft Amazon soortgelijke levensmiddelenwinkels, Amazon Go. En in Nederland heeft Albert Heijn wel een aantal tests gedaan, aanvankelijk met ‘tap to go’ in het Amsterdamse UMC, en met de containerwinkel bij Schiphol waar je met je bankpas in- en uit kunt checken. Maar die twee waren nog niet zo gemakkelijk als deze. De beweegredenen van Aldi ken ik niet, het is echt gemak en dit technologisch hoogstandje van een doorgaans sobere discounter verrast me. Als Aldi meer filialen van deze kassaloze variant gaat openen, kan het wellicht op personeelskosten besparen. Misschien loopt Aldi vooruit op een mogelijk lang aanhoudende schaarste aan personeel. Maar dan nog: bankpas s.v.p. erbij en geen beperking tot een creditcard.
Hoe dan ook, het was een verrassend en prettig bezoek. Zou ik nu vaker naar een Aldi gaan als dat een Aldi Shop & Go zou zijn? Als ik er in de buurt zou wonen wellicht wel, het is gemakkelijk en ook een bijzondere en goede winkelervaring. Ik heb er pruimen, gesneden meloen, stroopwafels en drop gekocht. En deze Aldi komt ook anders op me over dan een ‘gewone’ Aldi. Moderner en makkelijker, en ook makkelijker in de zin van ‘kleine winkel, en dus artikelen sneller gevonden’.
Evelyn van Leur, partner bij de Category & Trade Company, bezoekt een supermarkt of levensmiddelenwinkel en kruipt in de huid van de weldenkende shopper.
Reageren? Mail: evelyn@ct-company.nl
